ขายของออนไลน์ 2021 ต้องเตรียมอะไรบ้าง
ย้อนกลับไป 5-6 ปี ในช่วงที่ลาซาด้าและชอบปี้เพิ่งเข้ามาเปิดตัวแรกๆ ช่วงนั้นทั้งสองบริษัทนี้แทบไม่มีรายได้เลยเพราะเป็นของใหม่ คนแทบไม่ค่อยใช้ คนส่วนใหญ่ยังที่จะสั่งซื้อ เพราะกลัวได้ของก๊อปของปลอม กลัวซื้อสินค้าแล้วไม่ได้ของ ซึ่งในช่วงเวลานั้น งบการตลาดของสองบริษัทนี้ก็มีไม่เยอะ เลยใช้วิธีโปรโมทแบบ Affiliate Marketing คือใช้ระบบนายหน้า ให้คนกลุ่มหนึ่งที่ต้องการหารายได้ promote สินค้าโดยได้ผลตอบแทนเป็นค่าคอมมิชชั่น
หลังจากนั้นได้ไม่นาน เจ้าที่ดังกว่าก็คือ Lazada โดยเว็ปน่าเชื่อถือมากขึ้นเพราะคล้ายกับ amazon.com ผู้คนก็เริ่มใช้ Lazada มากขึ้น โดยที่ผู้ขายสินค้าสามารถเปิดร้านได้แต่จะถูกหักคอมมิชชั่นการขาย หลังจากนั้น Shopee ก็เริ่มเข้ามาทำตลาดบ้าง และปั่นกระแสดึงกลุ่มผู้ขายโดยสามารถลงขายสินค้าได้แบบไม่มีค่าคอมมิชชั่น ซึ่งกลุ่มสินค้าที่ขายในแต่ละ platform มีความแตกต่างกันพอสมควร ในช่วงแรก ลาซาด้าจะเป็นสินค้าพวก Gadget อุปกรณ์ไฟฟ้า อุปกรณ์มือถือ ส่วนช็อปปี้ จะขายสินค้าจำพวกของแฟชั่น ความงาม ดังนั้นกลุ่มลูกค้ากลุ่มแรกของทั้งสองแบบฟอร์มจากคนละกลุ่มกัน
หลังจากนั้น 3-4 ปี เมื่อตลาดอีคอมเมิร์ซเริ่มรุนแรงขึ้นในต่างประเทศ บริษัทยักษ์ใหญ่ของจีน Alibaba และ Tencent ก็ได้เข้าซื้อกิจการ Lazada และ Shopee ทำให้บริษัทสองบริษัทนี้มีเงินทุนมหาศาลในการโปรโมทและการโฆษณา ดังนั้นเราจะเริ่มเห็นแบรนด์ของสองเจ้านี้เยอะขึ้น ทั้งในสื่อออนไลน์และสื่อทั่วไป ชนิดที่เรียกว่า หันไปทางไหนก็เจอ
ในฐานะ Marketplace จำเป็นจะต้องมีทั้งผู้ซื้อและผู้ขาย เมื่อการโฆษณาทำให้ผู้ซื้อรู้จักแบรนด์ทั้งสองแล้ว ทั้งลาซาด้าและชอบปี้ก็สามารถสร้างความน่าเชื่อถือในการซื้อสินค้าบนแพลตฟอร์มได้ หลังจากนั้นกลยุทธ์ของ Marketplace คือ สนับสนุนให้มีผู้ขายในระบบเยอะขึ้น ดังนั้นเราจึงจะเห็นว่าลาซาด้าประกาศยกเลิกเก็บค่าคอมมิชชั่นไปเนื่องจากคู่แข่ง(ช็อปปี้)สามารถขายได้โดยไม่มีค่าคอมมิชชั่น
หลังจากที่มีทั้งผู้ซื้อและผู้ขายไทยอยู่บนแพลตฟอร์มแล้ว (เมื่อมีผู้ซื้อมากพอ) Lazada และ Shopee เริ่มทำหน้าที่หลักในการเป็นท่อระบายสินค้าออกมาจากจีน โดยการให้ร้านค้าจีนสามารถเปิดขายสินค้าในลาซาด้าและชอบปี้ได้ (กลยุทธ์ทางธุรกิจของบริษัทยักษ์ใหญ่ในจีนต้องการที่จะกระจายสินค้าที่อยู่ในประเทศจีนออกไปสู่เซ้าท์อีสต์เอเชีย ผ่าน Lazada/Shopee) และในฐานะผู้ขายเราจะเห็นได้ว่าสินค้าจีนสามารถทำราคาขายได้น่าซื้อกว่า เนื่องจากต้นทุนสินค้าถูกกว่า
ในช่วง 1-2 ปีที่ผ่านมา เราจะเห็นว่าสินค้าจีนจะขึ้นอันดับต้นๅของผลการค้นหาทั้งใน Lazada/Shopee นั่นเพราะว่า ส่วนหนึ่ง Platform นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเอาสินค้าจีนออกสู่นอกประเทศ ทำให้ร้านค้าไทยส่วนหนึ่งไม่สามารถอยู่ได้ในตลาดอีกต่อไป
และเมื่อมาถึงปี 2021 นี้ เราจะเริ่มเห็นข้อกำหนดต่างๆของลาซาด้าและชอบปี้เยอะขึ้นผิดคู่ผิดตา (จริงๆ เริ่มตั้งแต่ปี 2020 ช่วงปลายปีแล้ว) ข้อกำหนดต่างๆสร้างขึ้นมาเพื่อควบคุมคุณภาพร้านค้า ให้เป็นไปตามเกณฑ์ขั้นต่ำที่ทางระบบกำหนด จากเมื่อก่อนที่ใช้กลยุทธ์ดึงดูดให้คนเข้ามาขายสินค้าเยอะๆ ทุกวันนี้พอบริษัทมีลูกค้าอยู่ในมือพอแล้ว มีอำนาจการต่อรองสูงแล้ว
ดังนั้น ทั้งลาซาด้าและชอบปี้ในปี 2021 นี้ จะเริ่มเน้นไปทางร้านค้าที่มีคุณภาพมากขึ้น โดยนิยามของคำว่าคุณภาพ ถูกวัดผลด้วย ai ของแพลตฟอร์ม คือ Transaction หรือ ปริมาณคำสั่งซื้อ
เราจะเห็นได้จากข้อกำหนดที่ชัดเจน ยกตัวอย่างของช็อปปี้ ที่จะต้องมียอดคำสั่งซื้อ 100 Orders ต่อเดือนขึ้นไป เพื่อให้ได้รับ tag ร้านค้าแนะนำ ดังนั้นกลยุทธ์ในปี 2021 นี้ หากคุณเป็นคนขายสินค้าราคาสูงอย่างเดียว คุณอาจจะต้องทำแบรนด์สินค้าเพิ่มเอาไว้ด้วย เพราะถ้าหากสินค้าคุณไม่มีแบรนด์ คุณจะตกไปอยู่ในเกมการตัดราคาอย่างแน่นอน และเชื่อว่าคุณไม่สามารถทำราคาสู้กับร้านค้าจีนที่เข้ามาขายได้
สรุปข้อแนะนำ
1. ทำตามเกณฑ์ที่ลาซาด้าและชอบปี้กำหนดอย่างเคร่งครัด เพราะหากเราไม่ทำตามกฎตอนนี้ในระบบจะมีการหักคะแนนร้านค้า และถ้าเมื่อถูกหักคะแนนก็มีผลต่อการมองเห็นร้านค้า ยอดขาย รวมไปถึงการปิดร้านค้าในกรณีที่ทำผิดกฎร้ายแรง
2. สินค้าคุณต้องมีแบรนด์มากขึ้น แบรนด์สินค้า แบรนด์ร้านค้า เพื่อหนีจากสงครามราคา แต่แน่นอนว่าหากสินค้าของคุณเหมือนกันทั้งหมดกับร้านค้าอื่น (พูดง่ายๆคือไปซื้อมาจากแหล่งเดียวกัน) ต่อให้ทำแบรนด์ก็ไม่ช่วยอะไร คุณต้องมีสินค้าที่แตกต่างอยู่ในร้านค้าของคุณด้วย
ปี 2021 นี้การขายของออนไลน์ไม่ง่ายอีกต่อไปแล้ว
จังหวะเวลาที่มีอัตราเร่ง(โควิด-19) ทำให้เกิดผลกระทบต่ออาชีพหลายหลายอาชีพ ทำให้คนตกงานเยอะขึ้น, สิ่งแรกที่เค้าจะทำและสามารถทำได้ง่ายที่สุด คือ การขายของออนไลน์ อย่างแน่นอน
ตั้งแต่ปี 2019 เป็นต้นมา เหล่าผู้ขายในตลาดเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ทั้งแบรนด์ใหญ่องค์กรหรือใหญ่และ SMEs รวมไปถึงร้านค้าจีน ที่ตอนนี้สามารถขายสินค้าได้เแนบเนียนขึ้น (ถ้าร้านค้าจีนใช้บริการเช่าโกดัง Fulfillment ของ Lazada และ Shopee สินค้าโชว์ว่าร้านค้าอยู่จังหวัดสมุทรปราการ ซึ่งเป็นโกดังกระจายสินค้าของลาซาด้าและช้อปปี้) ดังนั้นการขายของออนไลน์ในปี 2021 นี้ คุณไม่สามารถขายของออนไลน์เป็นงานอดิเรกได้อีกต่อไปแล้ว เพราะผู้เล่นในตลาดเพิ่มขึ้นมหาศาล และมีความได้เปรียบเชิงธุรกิจเยอะกว่าคุณแน่นอน หากคุณยังทำวิธีเดิมๆอยู่ (นี่ไม่ได้ขู่นะ) แต่คุณจะถูกเขี่ยออกจากสนามนี้โดยสมบูรณ์
ตั้งแต่ผมขายของออนไลน์มาตลอด 6 ปี (ตั้งแต่สมัยที่ Lazada ลงสินค้าขายยากมากกกกกก) ในทุกๆปี มีความท้าทายใหม่ใหม่ขึ้นเรื่อยๆ แต่สิ่งหนึ่งที่ผมค้นพบ มีบางอย่างสำหรับการขายของใน Lazada/Shopee ที่ไม่เคยเปลี่ยนไปเลย และผมเชื่อว่าถ้าคุณเข้าใจแก่นของการขายของออนไลน์บนลาซาด้าและชอบปี้ได้อย่างแท้จริง คุณจะสามารถขายสินค้าอยู่ได้ในระยะยาว ในแบบที่ไม่เกรงกลัวผู้ขายร้านค้าจีนที่ขายถูก หรือร้านค้าไทยที่ขายตัดราคา ถ้าคุณเข้าใจหัวใจของ ecommerce marketplace ข้อนี้ ผมการันตีว่าคุณจะอยู่ในธุรกิจนี้ได้ยาวนานแน่นอน ถ้าใครสนใจ กดคลิกลิงค์นี้เลย
ทุกท่านสามารถติดตามบทความและ Live พิเศษได้ที่ Facebook Group นี้ครับ https://www.facebook.com/groups/2918107295134980
